Tiêm vaccine HPV và viêm gan B, quan hệ tình dục an toàn, tầm soát, vệ sinh vùng kín, có lối sống lành mạnh là những biện pháp đơn giản nhưng có khả năng ngăn ngừa bệnh.

Nguyễn Hoàng (23 tuổi, TP HCM) đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám do có nhiều mụn nhỏ trắng đục ở lưỡi, vòm họng và dương vật. Kết quả, Hoàng mắc sùi mào gà giai đoạn ba, phải điều trị bằng phương pháp ngoại khoa. Trao đổi với bác sĩ, Hoàng cho biết có nhiều bạn tình, đời sống tình dục phức tạp và chưa tiêm vaccine HPV.Trường hợp khác là Minh (21 tuổi), sau hai tuần đi massage và “thân mật” với nữ nhân viên làm nghề xoa bóp, cảm thấy đau rát họng, uống thuốc một tuần không khỏi. Đến bệnh viện khám, Minh cho biết chưa quan hệ tình dục mà chỉ có “ân ái” bằng đường miệng (oral sex). Với các biểu hiện họng đỏ, sưng hạch vùng cổ, cùng với yếu tố dịch tễ là có hành vi tình dục không an toàn, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc lậu ở họng.Bác sĩ Trần Ngọc Thiện, bác sĩ khoa Nam học – Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết thời gian qua, nhiều bệnh nhân đến khám các bệnh tình dục, trong đó chiếm tỷ lệ cao nhất là mắc sùi mào gà. Ngoài ra, bệnh viện ghi nhận nhiều ca mắc lậu, u nhú sinh dục… tăng ở giới trẻ.Nguyên nhân là do các bạn trẻ ngày càng thoáng trong vấn đề quan hệ tình dục, làm tăng nguy cơ lây truyền bệnh hơn trong khi chưa trang bị đầy đủ kiến thức phòng bệnh.
Virus, vi khuẩn gây bệnh tình dục có thể lây qua tiếp xúc da kề da, chất dịch cơ thể hoặc sử dụng chung đồ với người bệnh. Ảnh: freepikVirus, vi khuẩn gây bệnh tình dục có thể lây qua tiếp xúc da kề da, chất dịch cơ thể hoặc sử dụng chung đồ với người bệnh.

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trên thế giới mỗi ngày có hơn 1 triệu người mắc bệnh lây qua đường tình dục (STI). Phổ biến nhất như mụn cóc sinh dục, ung thư cổ tử cung, ung thư vòm họng… do virus HPV; chlamydia; lậu; giang mai; trichomonas…

Để chủ động phòng các bệnh lây qua đường tình dục, các chuyên gia y tế khuyến cáo mọi người thực hiện 6 biện pháp dưới đây.

Tiêm chủng

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết mọi người cần chủ động tiêm ngừa vaccine phòng các bệnh lây qua đường dục hiện có như HPV và viêm gan A, B.

Vaccine Gardasil và Gardasil 9 (Mỹ) là hai vaccine hiệu quả phòng các bệnh đường sinh dục và ung thư do virus HPV như ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn, ung thư âm hộ, ung thư vòm họng, mụn cóc sinh dục… với hiệu quả lên đến 94%. Vaccine Gardasil 9 tiêm được cho nam giới, cộng đồng người đồng tính (LGBT), không giới hạn đã từng quan hệ tình dục, bảo vệ sức khỏe. Đồng thời, tỷ lệ nam nữ được tiêm vaccine tăng sẽ góp phần quan trọng làm giảm sự lưu hành của virus HPV bằng việc tạo ra miễn dịch cộng đồng.

Viêm gan B là bệnh lây truyền dễ dàng qua đường quan hệ tình dục. Bệnh có thể tiến triển gây xơ gan, ung thư gan. Mỗi năm có khoảng 0,5% những người nhiễm virus viêm gan B mạn tính sẽ phát triển thành ung thư gan. Tiêm vaccine viêm gan A, viêm gan B giúp phòng bệnh đến 95%, ngăn chặn biến chứng nguy hiểm.
Nữ giới tiêm vaccine phòng bệnh tại VNVC. Ảnh: Mộc ThảoNữ giới tiêm vaccine phòng bệnh tại VNVC. Ảnh:


Quan hệ tình dục an toàn

Phòng bệnh lây truyền qua đường tình dục bằng cách không quan hệ tình dục khi còn quá trẻ. Nên quan hệ chung thủy một vợ một chồng. Không quan hệ tình dục bừa bãi với nhiều người. Nếu có quan hệ tình dục với người mới, nên tìm hiểu và thảo luận cởi mở về lịch sử tình dục.

Sử dụng bao cao su cho mỗi lần quan hệ tình dục qua đường âm đạo, miệng hoặc hậu môn nhằm làm giảm khả năng nhiễm trùng tối thiểu. Lưu ý, bao cao su nam không thể bảo vệ hoàn toàn khỏi lây nhiễm. Ví dụ bệnh sùi mào gà do virus HPV có thể lây nhiễm sang những khu vực không được bao cao su che chắn.

Tránh các hành vi tình dục gây rủi ro cao gây tổn thương da và niêm mạc, vì nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Chẳng hạn, việc sử dụng những đồ chơi tình dục (sextoy) không phù hợp rất dễ gây tổn thương tạo vết xước ở da hoặc niêm mạc. Ngoài ra, vùng hậu môn – trực tràng có phản xạ co thắt khi được kích thích, vì vậy quan hệ qua đường hậu môn dễ làm tổn thương niêm mạc, làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.


Tầm soát và kiểm tra sức khỏe định kỳ

Nam và nữ giới nên kiểm tra thường xuyên các bệnh lây qua đường tình dục nếu đang trong độ tuổi và có hoạt động tình dục. Chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần có thể giúp bạn tránh lây nhiễm bệnh tình dục hoặc phát hiện các bệnh lây qua đường tình dục sớm để có biện pháp điều trị thích hợp.


Giữ vệ sinh vùng kín

Trước và sau khi quan hệ tình dục, cần vệ sinh vùng kín sạch sẽ. Điều này giúp tránh nhiễm nấm và viêm nhiễm vùng kín cũng như phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục. Mặt khác, trong quá trình quan hệ, cả hai nên kiểm tra các dấu hiệu bất thường trên cơ thể của nhau để kịp thời thăm khám, áp dụng các biện pháp phòng tránh lây nhiễm bệnh.


Lối sống lành mạnh

Một lối sống khoa học như ngủ đủ giấc, đảm bảo dinh dưỡng, tích cực thể dục thể thao, duy trì cân nặng… sẽ hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, giúp dự phòng nguy cơ nhiễm bệnh và tăng khả năng chống lại các bệnh truyền nhiễm tích cực.


Không sử dụng các chất kích thích

Sử dụng các chất kích thích như ma túy, rượu bia, thuốc lá… có thể khiến bạn mất kiểm soát và có những hoạt động tình dục nguy cơ cao như quan hệ với người lạ, quan hệ đường hậu môn hay bạo lực tình dục.

Không dùng chung các vật dụng cá nhân như kim tiêm, đồ chơi tình dục hoặc bất cứ thứ gì khác vì đây là con đường ngắn nhất để lây nhiễm bệnh lây qua đường tình dục.